“Wat een lef, ik was er stil van!”

Met de roadshow Straatmonologen toert theaterclub Home Made sinds december door Eindhoven e.o. voor een goed doel. De voorstelling bestaat uit een korte ‘zwart-witkijk’ op dak- en thuisloosheid, muzikale intermezzo’s en de persoonlijke verhalen van enkele cliënten van Neos en Novadic-Kentron. Organisaties, instellingen en bedrijven kunnen de voorstelling inhuren om hun medewerkers, deelnemers of studenten een kijk in deze wereld te geven. Naast Neos zelf was Novadic-Kentron, woningstichting Aert Swaens en Rotary Eckaerde al gastheer van het optreden. De opbrengst gaat naar Serious Request, de actie van radiozender 3FM, die in 2011 in het teken stond van moeders in oorlogsgebieden. Zij hebben vaak huis en haard verloren en voeren een harde strijd om te overleven. De parallel met dak- en thuisloze en verslaafde mensen is duidelijk …….

Bier hijsen, vlooien wegkrabben, op een bankje hangen, overlast veroorzaken en onder valse praatjes om een paar euro schooien. Met enkele sketches zetten de spelers het geijkte beeld van daklozen neer. Herkenbaar, grappig en interactief, toeschouwers doen er goed aan wat kleingeld mee te nemen….. Daarna stappen de spelers één voor één uit hun rol in hun eigen verhaal. In monologen schetsen ze hun eigen strijd in het leven en daar is weinig grappigs aan. Velen zijn maatschappelijk aan het glijden gegaan door de alcohol. Bij de één begint het bij een gezellig blowtje op school. Een ander zet het glas aan de mond in haar puberteit, omdat ze superonzeker is en ervaart dat drank haar losser maakt. Zo kan ze beter meedoen in de tienergroep. Weer een ander wordt als 16-jarige op de bouw gestimuleerd om bier te drinken. Want dan ben je stoer, doe je lekker mee. En wie wil dat nou niet als ‘vrije knul’? Alcohol speelt niet altijd een beslissende rol, soms zorgt financiële nood voor onrust en wanhoop. Als dergelijke gevoelens maar lang genoeg aan iemand knagen, kan dat net zo goed tot ‘wanhopige stappen’ leiden. Vanuit het diepste putje is het dan de kunst om weer omhoog te klauteren. Een aantal beschouwt hun strijd als gewonnen, sommigen benoemen daarbij hun blijvende kwetsbaarheid, een enkeling is nog onderweg.

Zeer bijzonder
De medewerkers van woningstichting Aert Swaens kregen de roadshow, geheel onverwacht, te zien op de kerstborrel. Marcel verwoordt de algemene reactie. “Zelf heb ik na afloop getwitterd: ‘Wat een lef, ik was er stil van!’ Eerst word je aan het lachen gezet door het zwart-witbeeld van de dakloze, maar daarna wordt het vooral indrukwekkend door de persoonlijke verhalen. Ontzettend knap dat deze mensen dit zo durven te vertellen. Want je moet al lef en vertrouwen hebben om voor een publiek te praten en als je het dan ook nog eens hebt over heel persoonlijke dingen die bovendien vanachter de schaamtegrens komen, is dat zeer bijzonder. Als je dit allemaal hoort, besef je ook hoe erg het kan zijn. Want je hoort vaak zeggen: ‘Och, iedereen heeft toch een keuze? Verslaafde en dakloze mensen zijn gewoon slappelingen’. De verhalen maken echter duidelijk hoe lastig het mensen soms wordt gemaakt om de juiste afslag te nemen. Dat zet je ook aan het denken. Ik ben vader van drie pubers, maar als je hoort waar ‘een keertje gezellig blowen op school’ toe kan leiden, dan pik je dat toch wel in je achterhoofd mee. Een paar keer de verkeerde afslag nemen en je bent gezien. En dan moet je een enorme bocht maken om weer op het pad te komen. Het feit dat deze mensen daartoe in staat zijn, betekent dat ze sterk zijn, misschien wel sterker dan wij allemaal.” De voorstelling heeft bij Marcel ook de latente waardering voor de hulpverlening naar boven gehaald. “Al is de succesfactor misschien niet altijd hoog, al worden dakloze en verslaafde mensen vaak vooral als kostenpost gezien, goed beschouwd is dat wat een instelling zoals Neos doet, eigenlijk het werk dat er in een samenleving echt toe doet: mensen terug aan boord halen. Dat verdient veel waardering.”